Έχοντας υπόψη την μορφολογία του Βαρνούντα, όταν σχεδιάσαμε την ανάβαση στο Σκοπιανό κομμάτι του, ποτέ δεν φανταζόμασταν αυτό που θα συναντούσαμε. Πρόκειται για ένα τμήμα τελείως διαφορετικό, τόσο στη μορφολογία, όσο και στη χλωρίδα του.
Οι Σκοπιανοί ονομάζουν το βουνό Baba και την ψηλότερη κορυφή του Pelister (υψ. 2601 μ.) που σημαίνει περιστέρι. Το Baba λοιπόν καταλαμβάνει το ΝΔ άκρο της χώρας και υψώνεται ανάμεσα στην Μεγάλη Πρέσπα και την πόλη Bitola (Μοναστήρι), την δεύτερη σε πληθυσμό μετά τα Σκόπια. Είναι αυτό που χωρίζει τις κοιλάδες Πρεσπών και Πελαγονίας. Έχει μήκος 40 χλμ και πλάτος 20 χλμ ενώ η έκτασή του φτάνει τα 600 τετρ. χλμ
Εντυπωσιακός είναι ο αριθμός των ψηλών κορυφών του, αφού 20 από αυτές ξεπερνούν σε ύψος τα 2000 μέτρα. Στα Σκόπια ανήκει το μεγαλύτερο κομμάτι (65%) ενώ στην Ελλάδα το μικρότερο (35%). To 20% του Σκοπιανού τμήματος έχει ανακηρυχθεί Εθνικό Πάρκο. Είναι το αρχαιότερο Πάρκο της χώρας, που διαθέτει ακόμα ένα βορειότερα, αυτό του Μαύροβου. Εδώ φυτρώνουν 37 είδη δέντρων, 31 είδη θάμνων και διαβιούν 12 είδη αμφιβίων, 16 είδη ερπετών, 37 είδη θηλαστικών και 130 είδη πουλιών. Το βασικό ατού του Πάρκου είναι η Πενταβέλονη Πεύκη (Pinus peuce) που εδώ ονομάζεται Molika. Είναι κατάλοιπο της Τεταρτογενούς περιόδου, παρόν σε ελάχιστα βουνά της Βαλκανικής χερσονήσου. Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε την ενδημική Πέστροφα της Πελαγονίας, παρούσα στα νερά ποταμών και χειμάρρων του Πάρκου.
Molika ονομάζεται και το κατάλυμα μας, ένα εντυπωσιακής σχεδίασης ξενοδοχείο που δυστυχώς δεν συντηρείται πλέον επαρκώς, με αποτέλεσμα να φαίνεται η ηλικία του. Αυτό αποτέλεσε και την αφετηρία της εξόρμησής μας που περιελάμβανε ανάβαση στις 3 ψηλότερες κορφές του βουνού, Pelister, Ilinder, Stiv και επίσκεψη στις δυο παγετωνικές λίμνες Golemo και Malo, τα «μάτια του περιστεριού» όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι.
Δυο εκτός δρόμου οχήματα μας περίμεναν πρωί έξω από το ξενοδοχείο. Μάταια αναζητήσαμε τη μάρκα τους, αφού στην ουσία είναι στρατιωτικά τζιπ διασκευασμένα έτσι ώστε να ανταπεξέρχονται στις δυσκολίες των ορεινών χωματόδρομων. Είναι απίστευτο το συνονθύλευμα διαφορετικών κομματιών που συνδυάστηκαν για να γίνουν αυτά τα οχήματα. Οι πατέντες στη θέση των πανάκριβων σύγχρονων τζιπ. Και όμως, δουλεύουν και οργώνουν το βουνό. Όπως και τα πανάρχαια λιλιπούτεια Zastava που σε ποικίλα χρώματα σκαρφαλώνουν σαν κατσαρίδες στις ράχες του Baba.
Μετά από μιας ώρας σκαμπανέβασμα που μας έκανε να μας έκανε να χωνέψουμε γρήγορα το πλούσιο πρωινό, φτάσαμε στην Golemo Ezero (Μεγάλη Λίμνη) στα 2218 μέτρα. Είναι μια εντυπωσιακή λίμνη μήκους 220 μ. και πλάτους 160 μ. με νερά παγωμένα που το βάθος τους φτάνει τα 15 μ. Δίπλα στις όχθες της είναι κτισμένο το ορεινό καταφύγιο που έχει το όνομα του Dimitar Ilievic Murato, του ορειβατικού ήρωα των Σκοπιανών που χάθηκε στην προσπάθειά του να ανέβει στο Έβερεστ το 1989, σε ηλικία μόλις 36 ετών. Από εδώ περνά το μονοπάτι που ξεκινώντας από το χωριό Nizi Zole φτάνει στο Pelister. Άψογα σημαδεμένο κε κόκκινους κύκλους στις πέτρες, με ξύλινους πασσάλους και σιδερένιες βέργες ψηλότερα, δεν αφήνει αμφιβολίες για την πορεία μας.
Ανηφορίζοντας πάνω από τη λίμνη και στη συνέχεια κατεβαίνοντας ομαλά φτάνουμε σε 40’ στη δεύτερη λίμνη, την Malo Ezero (Μικρή Λίμνη) στα 2180 μ. που καθόλου δεν υπολείπεται σε ομορφιά της μεγαλύτερης αδελφής της. Στα νερά της αντικατοπτρίζονται οι γύρω κορυφές και κολυμπούν ψάρια, πράγμα περίεργο για το υψόμετρό της.
Το Pelister είναι τώρα μπροστά και δεξιά μας, χαμένο στα σύννεφα. Προσπερνάμε μια πέτρινη βρύση με ελάχιστο νερό και ανηφορίζουμε απότομα μέχρι τον χωματόδρομο που προσεγγίζει τις εγκαταστάσεις των τηλεοπτικών αναμεταδοτών. Αριστερά, μια μικρή πυραμίδα σημαδεύει το ψηλότερο σημείο της διαδρομής. Είναι ένα μνημείο αφιερωμένο σε ποιόν άλλον, στον Murato.
Το μονοπάτι συνεχίζει δεξιά από το πέτρινο οίκημα κατηφορίζοντας μέσα σε γρανιτικούς λιθώνες. Είναι η αρχή του ROCKY TRAIL, ενός μονοπατιού απίστευτης ομορφιάς αλά και δυσκολίας. Οι αρχαίοι παγετώνες έχουν κομματιάσει τις πλαγιές. Σαν γιγάντια λέπια, σκεπάζουν τη ράχη του βουνού βράχια πρασινισμένα από τα βρύα. Πάνω τους, τα γνωστά κόκκινα σημάδια, φάροι στη θάλασσα των λίθων. Κατά διαστήματα, δίπλα στο μονοπάτι, τα χέρια των ανθρώπων στοίβαξαν αρμονικά τις πέτρες δημιουργώντας μικρά καταφύγια από το κρύο και τη βροχή για όσους παγιδεύονται εδώ ψηλά. Ίσα που χωρούν δύο – τρία άτομα σκυμμένα στο εσωτερικό τους. Η παρουσία τους μαρτυρά τη συχνότητα της ορειβατικής παρουσίας στο φημισμένο Rocky Trail.
Ανεβαίνοντας ελαφρά φτάνουμε στην κορυφή Ilinden (υψ. 2542 μ.) την δεύτερη σε ύψος του βουνού. Συνεχίζοντας, κατεβαίνουμε σε μικρό διάσελο κάτω από την κορυφή Stiv (υψ. 2468 μ.) Δεν είναι τόσο το ανέβασμα, όσο το κατέβασμα που μας προβληματίζει. Είναι το πιο άγριο κομμάτι του Rocky Trail. Πρέπει να ισορροπούμε πάνω σε τεράστιους γρανιτένιους όγκους αναζητώντας περάσματα. Κατά τόπους συρματόσκοινα και σιδερένια πατήματα βιδωμένα στα βράχια προσφέρουν κάποια ασφάλεια. Πως αλλιώς θα μπορούσε κάποιος να προσπελάσει τον λίθινο καταρράκτη, ιδιαίτερα όταν είναι παγωμένος;
Εκατοντάδες μέρα χαμηλότερα αρχίζει το δάσος, αλλά μέχρι εκεί θέλουμε ώρες εντατικής προσπάθειας. Η συσσωρευμένη κούραση και το νερό που λιγόστεψε στα παγούρια μας, κάνουν τις κινήσεις μας πιο αργές.
Φτάνοντας στο ξύλινο παρατηρητήριο στα 1936 μ. το μεγαλύτερο φορτίο έφυγε από τις πλάτες μας καθώς ο ποταμός των λίθων στερεύει. Το πευκοδάσος κυριαρχεί και γαληνεύει τις ψυχές μας. Πατάμε επιτέλους σε χώμα. Κατεβαίνουμε σε μικρό διάσελο και ακολουθούμε την δεξιά παράκαμψη μπαίνοντας σε πολύ πυκνό και σκοτεινό δάσος. Το μονοπάτι ελίσσεται κάνοντας μεγάλους κύκλους μέχρι την μοναδική πηγή της διαδρομής, στα 1745 μ. Από εδώ πηγάζει ο ποταμός Reka. Ρουφάμε άπληστα το δροσερό νερό του Baba και συνεχίζουμε κατηφορικά μέχρι το σαλέ του χιονοδρομικού κέντρου που είναι χτισμένο στα 1610 μέτρα. Και εδώ υπάρχει μνημείο προς τιμή του Murato.
Μια σύντομη ξεκούραση και συνεχίζουμε στρίβοντας δεξιά. Παρακάμπτουμε την πίστα mountain bike και φτάνουμε στο ξενοδοχείο Molika μετά από επτάωρη εξαντλητική πορεία. Ήταν μια από τις δυσκολότερες διαδρομές που κάναμε τα τελευταία χρόνια, αλλά και από τις πιο ενδιαφέρουσες.
Ανανεώνουμε το ραντεβού μας με τα βουνά των Σκοπίων για το επόμενο καλοκαίρι, έχοντας κατά νου το Εθνικό Πάρκο του Μαύροβου και το βουνό Korab, το ψηλότερο της χώρας.
