Oταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά τα Θεοδώριανα της Άρτας, τον Ιούλη του 94 με σκοπό την ανάβαση στα Τζουμέρκα, γοητεύθηκα από τούτη την αετοφωλιά που στέκει αγέρωχη στα 940 μ. Με εντυπωσίασε η δωρική λιτότητα της αρχιτεκτονικής των σπιτιών του, που επιβάλλεται από τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, οι λιθόχτιστοι τοίχοι που τριγυρίζονται από αυλόγυρους πλημμυρισμένους με λουλούδια, τα νερά που ρέουν άφθονα και σχηματίζουν εντυπωσιακούς καταρράκτες τροφοδοτώντας τον Αχελώο. Η πρόσβαση γινόταν μόνο από το Βουργαρέλι, και μετά από πολύωρη, κοπιαστική διαδρομή.
Από τότε, πολλές φορές ξαναγύρισα στα Θεοδώριανα, είτε για να σκαρφαλώσω στις βουνοκορφές, είτε για να απολαύσω την ομορφιά του χωριού και της γύρω ορεινής φύσης. Είδα τα χιόνια να λιώνουν στο οροπέδιο της Κωστελάτας, άκουσα τη βουή των δίδυμων καταρρακτών, το τραγούδι των νερών που διασχίζουν το χωριό. Κάθε φορά που επιστρέφω, χαίρομαι να βλέπω στο βλέμμα των καινούργιων συνοδοιπόρων μου την έκπληξη της πρώτης φοράς. Μαζί τους βλέπω κι εγώ τον τόπο με τα μάτια του νεοφερμένου.
Σήμερα, για να φτάσουμε στο χωριό ακολουθούμε το δρόμο Μεσοχώρας – Άρτας και πριν από τα Κάψαλα στρίβουμε δεξιά βλέποντας την ταμπέλα προς Νεράιδα και Θεοδώριανα. Άσφαλτος στην αρχή, καλός χωματόδρομος στη συνέχεια, χαρίζει στον οδηγό την πιο όμορφη εικόνα του χωριού, αναπαυμένου στην αγκαλιά των Τζουμέρκων.
Σάββατο 29 του Σεπτέμβρη, είμαι και πάλι στην πλατεία του χωριού. Αυτή τη φορά με μια μεγάλη ομάδα 17 ατόμων του Συλλόγου Πεζοπορίας Ορειβασίας Τρικάλων. Περπατάω στα στενά δρομάκια, χαίρομαι τις τελευταίες ακτίνες του απογευματινού ήλιου πάνω στα τριαντάφυλλα και τις ντάλιες που γεμίζουν τις αυλές. Το φεγγάρι υψώνεται κατακόρυφα πάνω από τις κορυφές του Χατζή και ζωηρεύει στο χάσιμο της μέρας. Συναντάμε τους φίλους ορειβάτες από την Κοζάνη που αύριο θα επιχειρήσουν μια μικρή διάσχιση των Τζουμέρκων. Απόψε προέχει ένα καλό φαγητό σε μια από τις ταβέρνες του χωριού και ξεκούραση.
Νωρίς το πρωί της Κυριακής, στοιβαγμένοι στην καρότσα του 4×4 ανηφορίζουμε για την Κωστελάτα. Ο κακοτράχαλος δρόμος απαγορεύει την κίνηση κάθε συμβατικού αυτοκινήτου. Δρόμος που φτάνει πλέον μέχρι κάτω από την κορυφή. Προτιμάμε το κλασικό μονοπάτι που ανηφορίζει απότομα από το τελευταίο μαντρί μέχρι κάτω από την κορυφή. Θυμάμαι σαν χθες που βάδιζα σε τούτη την πλαγιά τη χιονισμένη ψάχνοντας περάσματα ανάμεσα στα λιθάρια.
Γρήγορα κερδίζουμε ύψος φτάνοντας κάτω από το λούκι της κορυφής. Εδώ χρειάζεται επίπονη προσπάθεια και προσοχή. Μέχρι να φτάσουμε στο διάσελο που καταλήγει σε βάραθρο εκατοντάδων μέτρων. Ακολουθώντας ένα στενό μονοπάτι με βόρεια κατεύθυνση φτάνουμε στην κορυφή. Από εδώ, ολόκληρη η Ήπειρος είναι κάτω από τα πόδια μας. Όλα τα χωριά του Δυτικού τμήματος των Τζουμέρκων, ο Άραχθος και το φράγμα του Πουρναρίου, η Άρτα, ο Αμβρακικός και στο βάθος το Ιόνιο. Βόρεια ο Τόμαρος, τα Γιάννενα και η λίμνη. Για μια φορά ακόμα, αυτός ο άγριος και τόσο όμορφος συνάμα κόσμος αιχμαλωτίζει το φακό της φωτογραφικής μου μηχανής. Για μια φορά ακόμα, το γνωρίζω, η εικόνα δεν θα μπορέσει να αποδώσει το συναίσθημα.
Ο σύλλογός μας θεωρεί υποχρέωσή του να ευχαριστήσει τον κ.Πολύζο και τον κ. Λάππα για τη φιλοξενία τους και τη βοήθεια που μας προσέφεραν στην υλοποίηση της εκδρομής.

Η περιγραφή της ανάβασης από άλλο μέλος του Συλλόγου:

Το Σαββατοκύριακο 29-30 Σεπτέμβρη, ο Σύλλογος Πεζοπορίας – Ορειβασίας Τρικάλων οργάνωσε με ιδιαίτερη επιτυχία ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή των Τζουμέρκων, το Καταφίδι (υψ. 2393 μ). Συμμετείχαν 17 ορειβάτες – μέλη του συλλόγου.
Η διανυκτέρευση έγινε στα Θεοδώριανα, ορεινό χωριό της Άρτας, κοντά στα σύνορα με το νομό Τρικάλων. Χτισμένο κάτω από τις κορφές των Τζουμέρκων, σε υψόμετρο 940 μέτρων, είναι ένα πανέμορφο παραδοσιακό χωριό πνιγμένο στο πράσινο. Τα άφθονα νερά του βουνού δίνουν ζωή σε μια μεγάλη ποικιλία δέντρων, μεταξύ των οποίων και πολλά καρποφόρα με κυρίαρχη την καρυδιά.
Ακολουθώντας πετρόχτιστο μονοπάτι και μετά από πορεία 30′ φτάνουμε στους περίφημους δίδυμους καταρράκτες, που έχουν συνεχή ροή όλο το χρόνο.
Αλλά και το χωριό ολόκληρο είναι ένα αξιοθέατο, με την παλιά εκκλησία του και τα πέτρινα σπίτια με τις όμορφες αυλές που κατακλύζονται από τα λουλούδια. Από την πλατεία μπορούμε να αγναντέψουμε το οροπέδιο της Κωστελάτας και τις πανύψηλες κορυφές των Τζουμέρκων.
Το βουνό θεωρείται συνέχεια της Κακαρδίτσας, από την οποία χωρίζεται με το ρέμα των Μελισσουργών. Στα βόρεια οι πλαγιές του φτάνουν μέχρι το Καλαρρίτικο ποτάμι που το χωρίζει από το Περιστέρι. Δυτικά κόβεται από τον Άραχθο ποταμό και νότια από τον Αχελώο. Τα εκτεταμένα λιβάδια της ορεινής ζώνης φτάνουν μέχρι πολύ χαμηλά, ενώ υπάρχουν λίγα δάση ελάτης κοντά στα χωριά Μελισσουργοί και Θεοδώριανα. Οι νότιες και οι δυτικές πλαγιές κυριαρχούνται από δάση βελανιδιάς και πλατύφυλλων που φτάνουν μέχρι τα ποτάμια.
Η ανάβαση ξεκίνησε νωρίς το πρωί της Κυριακής από το οροπέδιο της Κωστελάτας. Ακολουθώντας ανηφορικό μονοπάτι φτάσαμε κάτω από το απότομο λούκι της κορυφής. Σκαρφαλώνοντας προσεκτικά οδηγηθήκαμε σε στενό διάσελο που καταλήγει σε βάραθρο βάθους εκατοντάδων μέτρων. Ένα στενό μονοπάτι με βόρεια κατεύθυνση οδηγεί στην κορυφή.  Από εδώ, ολόκληρη η Ήπειρος είναι κάτω από τα πόδια μας. Όλα τα χωριά του Δυτικού τμήματος των Τζουμέρκων, ο Άραχθος και το φράγμα του Πουρναρίου, η Άρτα, ο Αμβρακικός και στο βάθος το Ιόνιο. Βόρεια ο Τόμαρος, τα Γιάννενα και η λίμνη. Επιστρέψαμε ακολουθώντας την απότομη βόρεια κόψη της κορυφής.
Ευχαριστούμε τον κ. Πολύζο και τον κ. Λάππα για τη φιλοξενία τους και τη βοήθεια που μας προσέφεραν στην υλοποίηση της εκδρομής.

__________________ Άρθρα στην ίδια Περιοχή __________________

Πράμαντα – Στρογγούλα – Μελισουργοί Σκάλα στον ουρανό Ο τρομερός Κρυάκουρας Στην καρδιά των Τζουμέρκων – Πλάκα Στρογγούλα, η ωραία των Τζουμέρκων. Ο φοβερός Κρυάκουρας Στην ξακουστή Κωστηλάτα. Κορυφή Καταφίδι 2.393 μ. Διήμερο στα Θεοδώριανα Ανάβαση στον Κρυάκουρα Τζουμέρκα – Στρογγούλα Τζουμέρκα, η δυτική πλευρά