Καϊμακτσαλάν ή Βόρας. Ένα γιγάντιο βουνό που υψώνεται μέχρι τα 2525 μ, στο ΒΔ άκρο του νομού Πέλλας. Φυσική συνέχειά του ανατολικότερα, το Πίνοβο και η Τζένα. Μαζί με το Βαρνούντα στα δυτικά, είναι το φυσικό σύνορο της χώρας μας με το κράτος των Σκοπίων. Σύνορα που φυλάσσονται αυστηρά μετά τις πολιτικές εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας. Παρήλθαν οι ευτυχισμένες ημέρες που ανέμελα βαδίζαμε κατά μήκος της νοητής γραμμής που ενώνει τους χαρακτηριστικούς οβελίσκους των συνόρων, πατώντας πότε στην Αλβανία, πότε στην Ελλάδα και πότε στη Γιουγκοσλαβία. Τώρα η αντάρα του πολέμου σκεπάζει πάλι την πολύπαθη γειτονιά μας. Κι ενώ οι μνήμες των φονικών μαχών που έγιναν σε τούτες τις κορφές είναι ακόμα νωπές. Αρκεί να σκύψεις για να μαζέψεις έναν κάλυκα ή ένα θραύσμα οβίδας που ξερίζωσε ποιος ξέρει πόσες ζωές.
Από το ορεινό χωριό της Παναγίτσας, 25 χλμ ασφάλτου μας οδηγούν στο σαλέ του χιονοδρομικού κέντρου, σε υψόμετρο 2048 μ. Εδώ υπάρχουν 14 πίστες και 7 λιφτ που καταλήγουν στα 2480 μ. το μεγαλύτερο υψόμετρο που φτάνει κανείς με λιφτ στη χώρα μας, μόλις 44 μέτρα κάτω από την κορυφή Προφήτης Ηλίας. Το χιονοδρομικό λειτουργεί περίπου 6 μήνες, αφού η διάρκεια του χειμώνα στο βουνό αυτό είναι ιδιαίτερα μεγάλη (Καϊμακτσαλάν σημαίνει Λευκή Κορυφή στα Τούρκικα).
Από εδώ ξεκινά η ανάβαση για την κορυφή Προφήτης Ηλίας στην οποία η πρόσβαση είναι ελεύθερη όσο λειτουργεί το χιονοδρομικό, ενώ χρειάζεται ειδική άδεια από την Ταξιαρχία της Φλώρινας τους υπόλοιπους μήνες. Μια άλλη ενδιαφέρουσα διαδρομή ξεκινά από το καταφύγιο του Φυσιολατρικού Ομίλου Έδεσσας στα 1680 μ. και καταλήγει στην κορυφή μετά από 2 ώρες περίπου. Η κλασσική ανάβαση γίνεται από την Παναγίτσα σε 5 ώρες. Καμία από τις διαδρομές αυτές δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία αφού το έδαφος είναι σκεπασμένο με χορτάρι και οι κλίσεις ήπιες.
Η ανταμοιβή του ορειβάτη είναι η υπέροχη θέα προς τις λίμνες της Βεγορίτιδας και των Πετρών και στα Βουνά των Σκοπίων. Αυτό όμως που κεντρίζει ιδιαίτερα τον ενδιαφέρον είναι το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία με τη χαρακτηριστική γοτθική στέγη του. Φτιάχτηκε από τους Σέρβους στη μνήμη των 5000 στρατιωτών τους που χάθηκαν προσπαθώντας να καταλάβουν το ύψωμα, σε μια από τις πλέον πολύνεκρες μάχες του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, το Σεπτέμβρη του 1916. Ο περίβολος της εκκλησίας είναι φτιαγμένος από οβίδες και μπροστά από την είσοδο υψώνεται ένας τεράστιος σιδερένιος σταυρός για να θυμίζει το αιώνιο μαρτύριο του ανθρώπου.
Με τη δύση του ήλιου στήνουμε τις σκηνές στα λιβάδια του χιονοδρομικού και πέφτουμε για ύπνο αφού η επόμενη μέρα προβλέπεται μακρά.
Πρωί της Κυριακής ακολουθούμε ένα νεοφτιαγμένο δρόμο που κατηφορίζει μέσα από πανέμορφα δάση ελάτης και οξυάς. Χαμηλότερα συναντάμε περιποιημένα περιβόλια με κερασιές. Σαρακηνοί, Μοναστηράκι, όμορφα χωριά τυλιγμένα στο πράσινο. Φτάνουμε στο Λουτράκι με τα περίφημα λουτρά του. Στους πρόποδες του Καϊμακτσαλάν και στην έξοδο του φαραγγιού του Ράμνομπορ, οι θερμές πηγές αναβλύζουν νερό θερμοκρασίας 37 βαθμών. Εδώ υπάρχει μεγάλη ανοικτή πισίνα, αναψυκτήριο και δυο πλακόστρωτα μονοπάτια. Το ένα οδηγεί σε 45′ στα Άνω Λουτρά προσφέροντας εξαιρετική θέα στο φαράγγι και το άλλο κινείται κατά μήκος του φαραγγιού περνώντας δίπλα από σπηλιές και καταρράκτες. Όλη η προσπάθεια είναι ένα καλό παράδειγμα αξιοποίησης και ανάδειξης μιας περιοχής.
Τώρα ταξιδεύουμε για την Έδεσσα, διασχίζοντας περιοχές με οπωροφόρα δέντρα. Μεσοκαλόκαιρο και κίτρινο χρώμα πουθενά δεν είδαμε. Μόνο πράσινο. Όλες τις αποχρώσεις του πράσινου. Στην πρωτεύουσα του νομού Πέλλας ξεκουραζόμαστε στη δροσιά της κεντρικής πλατείας πάνω από τον διάσημο καταρράκτη και σχεδιάζουμε την επόμενη επίσκεψή μας στην περιοχή. Υπάρχουν τόσα που δεν είδαμε. Μαύρο Δάσος, Ράμνομπορ, Ντόμπρο Πόλιε, Πέτερνικ…
Μετά από πορεία 2 ωρών βγαίνουμε σε μικρό διάσελο κάτω από την κορυφή. Εδώ υπάρχουν ακόμα χιόνια πάνω στους ατέλειωτους χαλιάδες. Είναι το δυσκολότερο, το πιο επίπονο κομμάτι της διαδρομής, που απαιτεί άλλη μισή ώρα για να φτάσουμε στα 2429 μέτρα. Εδώ πια, είμαστε πάνω από όλα τα έργα του ανθρώπου και της φύσης. Το Ματσούκι μια ανάσα, ξεχωρίζουν οι στέγες των σπιτιών του, απέναντι οι Καλαρρύτες, πιο πάνω το Συράκο (πότε πέρασε κιόλας ένας χρόνος από την τελευταία μας επίσκεψη), στο βάθος τα Γιάννενα
