Ο ίταμος (taxus baccata) είναι ένας αειθαλές δέντρο ύψους 10 – μέτρων, ιθαγενές της Ευρώπης και της Ασίας. Συναντάται αυτοφυές στη χώρα μας, σε μεγάλο υψόμετρο, συνήθως σε δάσος έλατου ή οξυάς. Είναι δέντρο που μεγαλώνει αργά και ζει πάρα πολλά χρόνια. Ξεχωρίζει από τα φύλλα του που είναι σκουροπράσινες βελόνες και τα σπέρματά του που περιβάλλονται από κυπελλοειδές, σαρκώδες περίβλημα με ζωηρό κόκκινο χρώμα σχηματίζοντας ένα είδος ψευδοκαρπού που μοιάζει με ρόγα. Αυτή περιέχει την τοξική ουσία ταξίνη που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο στον άνθρωπο και σε κάποια ζώα όπως βοοειδή ή άλογα, αλλά και να χρησιμοποιηθεί σαν συστατικό φαρμάκων. Το ξύλο του είναι καστανοκόκκινο, σκληρό και ανθεκτικό, κατάλληλο για την επιπλοποιία.

Αυτό το περίεργο και σπάνιο δέντρο κέντρισε την προσοχή των ανθρώπων με τις ιδιότητές του και τους ανάγκασε να ονομάσουν πολλές από τις κορυφές ή τις περιοχές όπου εμφανίζεται με το όνομά του. Στα Άγραφα και μόνο συναντάμε δυο βουνά με αυτό το όνομα. Τον Ίταμο που υψώνεται ανάμεσα στο Μουζάκι και την Πύλη και τον Ίταμο των ανατολικών Αγράφων που έδωσε το όνομά του και στο δήμο της ευρύτερης περιοχής. Αυτός είναι ένας επιμήκης σχηματισμός με κατεύθυνση Β-Ν, κατάφυτος από τους πρόποδες μέχρι τις κορυφές του, έτσι ώστε από μακριά να φαίνεται μαύρος.

Παλιός γνωστός μας ο Ίταμος, αποτέλεσε στόχο της πρώτης εξόρμησης του νέου μας προγράμματος. Ξεκινώντας από τον οικισμό Παλαιοζογλόπι στο υψόμετρο των 960 μέτρων ακολουθούμε νεοσημαδεμένο μονοπάτι που κινείται σε πυκνό δάσος, μέσα σε έλατα, θάμνους και φτέρες. Σε ορισμένα σημεία τα ίχνη του χάνονται αναγκάζοντας μας να ψάχνουμε την πορεία, επιστρατεύοντας την εμπειρία μας. Σύντομα φτάνουμε στη ράχη έχοντας δεξιά μας τη λίμνη του Μέγδοβα και τις θεόρατες γυμνές κορυφές των κεντρικών Αγράφων, όλες αυτές που σκαρφαλώσαμε, όλες αυτές που αγαπήσαμε.

Στη συνέχεια βγαίνουμε σε μικρό οροπέδιο, κατάφυτο από φτέρες που ήδη άρχισαν να κιτρινίζουν. Τα σύννεφα χαμήλωσαν, ψυχρός αέρας φυσά φέρνοντας σταγόνες βροχής, γεύση φθινόπωρου. Μπροστά μας τώρα η ψηλότερη κορφή του βουνού, στα 1490 μέτρα. Το μονοπάτι στρίβει αριστερά, ελίσσεται μέσα σε θάμνους και πεσμένα δέντρα, προσπερνά την κορυφή και συνεχίζει νότια. Αφού περάσει κάτω και από τη δεύτερη ψηλότερη κορφή (1400 μ.) συνεχίζει ομαλά για να καταλήξει στα νότιο άκρο του βουνού, πάνω από τον οικισμό Μολόχα. Αυτή είναι όμως μια ιστορία που θα μας απασχολήσει στο εαρινό μας πρόγραμμα. Τότε ίσως ανακαλύψουμε και τους περίφημους ίταμους. Τώρα, ανεβαίνουμε στη δεύτερη κορφή για να χαρούμε ένα πανόραμα των ανατολικών Αγράφων, έτσι όπως απλώνεται κάτω από τα πόδια μας. Χαμηλές δασωμένες κορυφές, ομαλοί ορεινοί όγκοι και ένας δαίδαλος χωματόδρομων. Την ησυχία διακόπτει ο ήχος του πριονιού που δουλεύει στο απέραντο δάσος.

__________________ Άρθρα στην ίδια Περιοχή __________________

Ίταμος, ένα βουνό γεμάτο Κάστρα. Ιθώμη – Άγιος Ακάκιος Κοπή της Βασιλόπιτας με χιόνια στον Ελληνόπυργο Από Λογγιές προς Πορτή Ίταμος, ο μικρός αδελφός του Κόζιακα Στον Μέγδοβα μια μέρα μυθική Με τρένο στα χιόνια! – Φανάρι Χειμώνας, στις πλαγιές του Ιτάμου Από τον Πύργο Ιθώμης στον Αγ. Ακάκιο Από το Ροπωτό στην Πορτή Στο Ελληνόκαστρο Στον Ίταμο από την Πορτή Από τον Πύργο Ιθώμης στα Κανάλια Από τον Πύργο Ιθώμης στον Ελληνόπυργο Από το Ροποτό στην Πορτή Ανάβαση στον Ίταμο Πεζοπορία στον Αγ. Ακάκιο Πύργος Ιθώμης – Κανάλια Κοπή πίτας του ΣΠΟΡΤ στη σπηλιά του Καραϊσκάκη